Những điều cần biết về Hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs)

Hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs) là những hợp chất được tìm thấy trong nhiều nguồn tự nhiên và nhân tạo. Hợp chất này không chỉ góp phần gây ô nhiễm môi trường mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe con người. 

Hiểu về PAHs 

Hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs) là một nhóm gồm hàng trăm hóa chất khác nhau, được hình thành bằng cách đốt cháy vật liệu hữu cơ. Ví dụ như than, dầu, khí đốt, rác, gỗ và thực phẩm sẽ giải phóng PAHs khi bị đốt cháy. Những hóa chất này có thể được tạo ra bởi hoạt động của con người như khí thải ô tô hoặc sản phẩm của các cơ sở công nghiệp, và chúng có thể xuất hiện trong tự nhiên từ các vụ cháy rừng. PAHs còn được tìm thấy trong không khí, nước, đất và thực phẩm. Trong môi trường, PAHs tồn tại dưới dạng khí hoặc gắn với các hạt trong không khí.   

PAHs có thể được tạo ra bởi hoạt động của con người

Con người tiếp xúc với PAHs như thế nào? 

Thông qua hút thuốc

Những người hút thuốc lá phần lớn bị phơi nhiễm PAHs do hút thuốc. PAHs được tìm thấy trong thuốc lá điếu, xì gà và các sản phẩm vape, cũng như tất cả các hỗn hợp có thể hút được khác.

Thông qua chế độ ăn uống

Mọi người tiếp xúc với PAHs khi ăn thực phẩm nướng, quay, hun khói. Ngoài ra, thực phẩm được rang hoặc nướng như ngũ cốc, ngũ cốc, hạt và cà phê cũng có chứa PAHs. Bất kỳ phương pháp đốt cháy thực phẩm nào cũng đều sẽ tạo ra PAHs. 

Khi nướng thịt, thịt sẽ bị cháy, chất béo từ thịt chảy xuống và cháy trong ngọn lửa hình thành nên PAHs. Điều này cũng xảy ra tương tự khi chúng ta nướng cá. 

Uống nước bị ô nhiễm PAHs có thể dẫn đến tình trạng phơi nhiễm, thường là do chất thải được thải ra nguồn nước hoặc do PAHs trong không khí lắng xuống nguồn nước.  

Thông qua hít thở không khí ô nhiễm 

PAHs có thể được thải vào không khí từ khí thải công nghiệp, khí thải ô tô và nhiều nguồn khác. PAHs thường được phát hiện dưới dạng naphthalene, một chất có trong băng phiến. Hóa chất này là một trong những thành phần chính của creosote được sử dụng làm chất bảo quản hoặc chất khử trùng. 

PAHs có thể được thải vào không khí từ khí thải công nghiệp, khí thải ô tô 

Không khí có khói thuốc lá, khói gỗ, khói xe hoặc khí thải từ đường nhựa cũng có thể chứa PAHs. PAHs cũng có thể được tạo ra trong quá trình đốt, xử lý rác hoặc chất thải sân vườn. Ở trong nhà, một số chất làm mát, khử mùi không khí, khói bụi từ nấu nướng hoặc từ nến cũng góp phần tạo ra PAHs trong không khí. 

PAHs có thể ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Khi PAHs đi vào cơ thể, chúng được chuyển hóa và phản ứng với các enzym như aryl hydrocarbon hydroxylase để tạo thành dihydrodiol PAHs. Dẫn xuất này có thể tạo liên kết cộng hóa trị với protein và axit nucleic, gây đột biến gen và ung thư.

PAHs có thể xâm nhập vào cơ thể theo một số cách như qua đường tiêu hóa, da và đường hô hấp. Độc tính của chất này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như số vòng thơm trong cấu trúc cấu tạo, số lượng và cách chúng đi vào cơ thể…

PAHs gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ con người

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xác định một số loại PAHs có thể gây ung thư ở cả người và động vật. Naphtalen được xếp vào chất gây ung thư nhóm B, nó gây ảnh hưởng tới một loạt các cơ quan như phổi, thận và kìm hãm quá trình hô hấp. Vì vậy, ở châu Âu và Trung Quốc, các chất diệt côn trùng và các sản phẩm có chứa naphthalene đã bị cấm từ năm 2008. Ngoài ra, tất cả các PAHs khác như acenaphthylene, fluoranthene, phenanthrene và fluorene cũng đều có khả năng gây độc cho con người.

Xem thêm: Mối liên hệ giữa hoá chất công nghiệp và ô nhiễm không khí

Giải pháp giảm và tránh tiếp xúc với PAHs 

Giảm PAHs trong chế độ ăn uống 

• Giảm hoặc ngừng sử dụng thuốc lá, xì gà hoặc thiết bị vape.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm rang hoặc nướng trực tiếp trên lửa (cà phê, ngũ cốc…).
• Hạn chế thực phẩm nướng và hun khói.
• Ưu tiên chọn phần thịt nạc hơn để giảm lượng mỡ chảy ra khi nướng cháy.
• Loại bỏ các phần bị cháy đen khỏi thịt và cá nướng trước khi ăn.

Nên loại bỏ phần bị cháy đen của miếng thịt trước khi ăn

Giảm PAHs trong nước

Sử dụng máy lọc nước có chứa bộ lọc chuyên biệt để có thể loại bỏ được hoàn toàn các chất ô nhiễm hữu cơ như PAHs, từ đó mang lại nguồn nước sạch và tốt cho sức khỏe con người.

Giảm PAHs trong không khí

PAHs có thể sinh ra từ việc nấu nướng, đốt nến, thắp hương, hút thuốc và đặc biệt là trong chất tạo hương, khử mùi không khí. Cần lưu ý thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ tiếp xúc với PAHs:

• ​​Tránh tiếp xúc với bụi và khói bằng cách đeo khẩu trang khi làm việc với các sản phẩm có chứa PAHs. 
• Giảm sử dụng bình xịt khử mùi không khí trong nhà (hoặc kiểm tra nhãn để xem chúng có chứa naphthalene hay không).
• Hạn chế sử dụng các chất đốt như nến, củi, than… trong không gian nhà kín.
• Sử dụng máy hút mùi hoặc mở cửa sổ xung quanh và bật thông gió khi nấu ăn.
• Thường xuyên thông gió cho ngôi nhà của bạn bằng cách mở cửa thông gió hoặc lắp đặt hệ thống thông gió.

Lắp đặt hệ thống thông khí như cấp khí tươi giúp loại bỏ mối nguy hại từ PAHs

Hy vọng qua bài viết trên đã cung cấp cho bạn các kiến thức cần thiết về Hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs). Chúng ta cần biết và xác định được các rủi ro và mối nguy hiểm của PAHs gây ra để từ đó đưa ra các biện pháp loại bỏ, thay thế và kiểm soát tác động của PAHs đến sức khoẻ con người.

Mời bạn tìm hiểu và cập nhật các thông tin về Không khí tại đây.

__

Liên hệ ngay với các chuyên gia xử lý không khí của chúng tôi để thay đổi chất lượng không khí ngay tại không gian sống của bạn.

INTELLIPURE / CHUYÊN GIA LỌC KHÔNG KHÍ CHUYÊN DỤNG ĐẾN TỪ MỸ

Hotline / 088 695 5566

Email / hello@intellipure.vn